Niet vanwege zijn gedichten, al was hij in de zeventiende eeuw in de eerste plaats een gevierd toneelschrijver. Vandaag de dag waarderen we vooral zijn gedichten en dan met name zijn hekeldichten. Die zijn nog goed leesbaar. Ze gaan over zaken waar de dichter zich terecht over opwond. De taal waarin hij dat deed is komisch en glashelder. De personen waar hij boos op was, zijn ook vandaag de dag types waar je met een boog omheen loopt: humorloze dominees, domme betweters, schijnheilige boeven.

De gedichten die hij over zijn vijanden schreef, waren genadeloos. Zij leidden juist omdat de kwaliteit onweerlegbaar was tot grote opwinding onder die vijanden, die natuurlijk liever ongestoord hun gang gingen. Als hij alleen gedichten had geschreven, was het vermoedelijk niet goed met Vondel afgelopen. Maar hij was ook toneelschrijver en als zodanig ongeëvenaard in zijn tijd. Die stukken lezen we niet meer en alleen Gijsbrecht van Amstel wordt nog wel eens opgevoerd. Maar juist zijn toneel bezorgde hem de roem die hem onaantastbaar maakte voor zijn vele vijanden.

Vondel werd openlijk katholiek in een tijd dat de gereformeerde kerk de staatskerk was en dominees hun best deden om de katholieke kerk uit Nederland te verdrijven. Hij schreef, als katholiek, godsdienstige toneelstukken die werden opgevoerd en een reeks gedichten over de heilige maagd Maria.

Zijn geloof bracht hem in de negentiende eeuw opnieuw voor het voetlicht. In het begin van die eeuw was de katholieke kerk weer toegestaan en vooraanstaande katholieken deden hun best om hun kerk een stevige plaats te bezorgen in de samenleving. Vondel hoorde bij hun traditie. De Bijzondere Collecties bezitten acht portretten van Vondel, Zes daarvan dateren uit de negentiende eeuw, net als een voorstudie van het standbeeld in het Vondelpark. Maar het mooiste portret is van zijn tijdgenoot Jan Lievens, de jeugdvriend en latere concurrent van Rembrandt.